Qeveria e Republikës së Kosovës muaj më parë kishte hedhur një hap kontravers duke iniciuar procesin për themelimin e Gjykatës Administrative dhe të Punës.
Ky vendim, i miratuar më 23 Gusht 2023, duket si një manovër e rrezikshme që mund të çojë në një rritje të kontrollit qeveritar mbi sistemin gjyqësor, veçanërisht mbi çështjet që prekin direkt bizneset.
Themelimi i kësaj gjykate të re, i cili përfshin transferimin e kompetencave nga Gjykata Komerciale, ka ngritur dyshime serioze mbi motivet e qeverisë. Shumë vëzhgues dhe përfaqësues të komunitetit të biznesit shohin këtë lëvizje si një mundësi për qeverinë të ushtrojë ndikim më të madh mbi zgjidhjen e çështjeve administrative dhe tregtare, të cilat deri më tani kanë qenë nën juridiksionin e një gjykate më të pavarur dhe të specializuar.
Gjykata Komerciale, e themeluar pas një fushate avokimi të fortë nga komuniteti i biznesit dhe e mbështetur nga qeveritë e kaluara, ka qenë një institucion i bazuar në analiza të qarta dhe nevoja specifike të sektorit komercial. Ajo ka ofruar një mjedis të drejtë dhe efikas për zgjidhjen e kontesteve komerciale.
Por, me transferimin e kompetencave të saj tek një gjykatë e re administrative, ka një rrezik të madh që kjo të çojë në një proces të gjatë dhe të komplikuar gjyqësor, i cili mund të jetë i ndikuar nga interesat qeveritare dhe të cenojë pavarësinë e vendimeve. Rritja e ndërhyrjes qeveritare në zgjidhjen e çështjeve komerciale përmes një gjykate administrative të re nuk është vetëm një hap prapa në efikasitetin gjyqësor, por gjithashtu një kërcënim i qartë për parimin e pavarësisë së drejtësisë.
Kjo mund të interpretohet si një përpjekje për të centralizuar pushtetin dhe për të kontrolluar vendimmarrjen në një sektor që duhet të mbetet i lirë nga ndikimet politike. Efikasiteti i Gjykatës Komerciale deri më tani ka qenë i dukshëm, siç tregojnë statistikat e zgjidhjes së kontesteve. Kjo gjykatë ka trajtuar dhe zgjidhur më shumë raste se sa ka pranuar, duke ofruar zgjidhje të shpejta dhe të drejta për bizneset.
Ndërhyrja e qeverisë dhe ndryshimi i strukturës aktuale do të ishte jo vetëm i panevojshëm, por edhe i dëmshëm për mjedisin e biznesit në Kosovë. Në fund, vendimi i qeverisë për të themeluar Gjykatën Administrative dhe të Punës, dhe sidomos transferimi i kompetencave nga Gjykata Komerciale, duhet të shihet me sy kritik.
Është e rëndësishme që qeveria të rimendojë këtë qasje dhe të sigurojë që ndryshimet në sistemin gjyqësor të bëhen me transparencë.
